รู้หรือไม่ ว่าในบรรดาแบตเตอรี่ทั้งหมดที่ถูกใช้งานอยู่ในปัจจุบัน “แบตลิเธียมไอออน” (Lithium-ion Battery) ถือเป็นแบตเตอรี่ที่ได้รับความนิยมสูงสุด เนื่องจากประสิทธิภาพและความสะดวกในการใช้งาน แบตเตอรี่ลิเธียมไอออนมีความหนาแน่นพลังงานสูงถึง 150-200 วัตต์-ชั่วโมงต่อกิโลกรัม ซึ่งสูงกว่าแบตเตอรี่รุ่นก่อนหน้าอย่างนิกเกิล-แคดเมียมและนิกเกิล-เมทัลไฮไดรด์ถึง 2-3 เท่า คุณสมบัตินี้ทำให้สามารถสร้างอุปกรณ์ที่มีน้ำหนักเบาแต่สามารถใช้งานได้นานยิ่งขึ้น บทความนี้จะพาทุกคนไปหาคำตอบพร้อมทำความเข้าใจถึงเหตุผลที่ทำให้แบตลิเธียมไอออนครองใจผู้ใช้และผู้ผลิตทั่วโลกกันครับ
แบตลิเธียมไอออน (Lithium-ion Battery) คือ แบตเตอรี่ลิเธียมประเภทหนึ่งที่ใช้เทคโนโลยีการเก็บพลังงานโดยการเคลื่อนที่ของไอออนลิเธียมระหว่างขั้วบวกและขั้วลบขณะทำการชาร์จและปล่อยประจุ ซึ่งเป็นกระบวนการที่ช่วยให้แบตเตอรี่สามารถเก็บและปล่อยพลังงานออกมาได้ตามต้องการ
ลิเธียม (Lithium) เป็นวัสดุที่มีความเบาและสามารถเก็บพลังงานได้มาก จึงนำมาทำเป็นแบตลิเธียมประเภทต่าง ๆ ซึ่งตัวของแบตเตอรี่ลิเธียมไอออนมีคุณสมบัติในเรื่องของความหนาแน่นของพลังงาน (Energy Density) โดยสามารถเก็บพลังงานในพื้นที่เล็กและน้ำหนักเบาเมื่อเทียบกับแบตเตอรี่ชนิดอื่นๆ เช่น แบตเตอรี่ตะกั่วกรดหรือแบตเตอรี่ประเภทนิกเกิล
แบตเตอรี่ลิเธียมไอออนมีข้อดีหลายประการในแง่ของความปลอดภัยและการใช้งานเมื่อเทียบกับแบตเตอรี่อื่น ๆ ได้แก่ :
หนึ่งในคุณสมบัติที่โดดเด่นของแบตเตอรี่ลิเธียมไอออนคือความหนาแน่นพลังงานสูง ซึ่งหมายความว่าสามารถเก็บพลังงานได้มากขึ้นในพื้นที่ที่เล็กลง เมื่อเปรียบเทียบลักษณะของแบตเตอรี่ที่มีขนาดเท่ากันแรงดันไฟฟ้าสูงสุดที่แบตเตอรี่สามารถผลิตได้คือ สําหรับแบตเตอรี่ตะกั่วกรด 2.1V สําหรับแบตเตอรี่นิกเกิลเมทัลไฮไดรด์ แรงดันไฟสูงสุดจะอยู่ที่ 1.2V และ สําหรับแบตเตอรี่นิกเกิลแคดเมียม แรงดันไฟสูงสุดจะอยู่ที่ 1.25V แต่ในทางกลับกัน แบตเตอรี่ลิเธียมไอออนสามารถผลิตแรงดันไฟฟ้าได้สูงถึง 3.2 – 3.7V
การคายประจุด้วยตัวเองของแบตเตอรี่ โดยทั่วไปแล้วแบตเตอรี่ลิเธียมไอออนจะคายประจุเองประมาณ 2-5% ต่อเดือน ขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายอย่าง เช่น อุณหภูมิ สภาพของแบตเตอรี่ และชนิดของแบตเตอรี่
คุณสมบัติเด่นอย่างหนึ่งของแบตเตอรี่ลิเธียมไอออนคือสามารถชาร์จได้อย่างรวดเร็ว ถึงแม้ว่าการชาร์จเร็ว จะเป็นสิ่งที่แบตเตอรี่ชนิดอื่นๆ ก็สามารถทำได้เช่นกัน แต่แบตเตอรี่ลิเธียมไอออนสามารถชาร์จได้เร็วกว่าแบตเตอรี่ประเภทอื่นๆ มาก
แบตเตอรี่ลิเธียมเป็นที่รู้จักในด้านอายุการใช้งานที่ยาวนาน สามารถทนต่อรอบการชาร์จและคายประจุที่สูงกว่าแบตเตอรี่ตะกั่ว-กรดอย่างมาก โดยสามารถชาร์จและคายประจุได้มากถึง 2,000 ถึง 5,000 รอบ ซึ่งช่วยลดความจำเป็นในการเปลี่ยนแบตเตอรี่บ่อย ๆ
แบตเตอรี่ลิเธียมไอออนมีให้เลือกหลากหลายรูปแบบและขนาด ทำให้สามารถนำไปใช้งานได้กับอุปกรณ์ต่างๆ ได้อย่างหลากหลาย เช่น
การดูแลรักษาแบตเตอรี่ลิเธียมไอออนอย่างถูกวิธีมีความสำคัญมาก ควรหลีกเลี่ยงการชาร์จในสภาพแวดล้อมที่ร้อนเกินไป ไม่ควรชาร์จทิ้งไว้เป็นเวลานาน และควรใช้อุปกรณ์ชาร์จที่ได้มาตรฐาน เพื่อยืดอายุการใช้งานและความปลอดภัยของอุปกรณ์
แบตเตอรี่ลิเธียมไอออนเป็นเทคโนโลยีที่มีประโยชน์อย่างมากในชีวิตประจำวันของเรา แต่ก็ควรใช้งานอย่างระมัดระวังและดูแลรักษาอย่างถูกต้อง เพื่อความปลอดภัยและยืดอายุการใช้งานของแบตเตอรี่นะครับ