การเชื่อมต่อแบตเตอรี่แบบอนุกรม และแบบขนาน  คืออะไร และต่างกันอย่างไร Spa Battery ชวนคุณมาหาคำตอบ ทำเรื่องยากให้เป็นเรื่องง่ายๆ กัน..

          อย่างที่ทราบกันดีแบตเตอรี่แต่ละชนิดมีแรงดันไฟฟ้า (Voltage) ที่แตกต่างกัน ซึ่งโวลต์ของแบตเตอรี่แต่ละชนิดนั้นค่อนข้างต่ำทำให้มีข้อจำกัดในการใช้งาน จึงมีการนำแบตเตอรี่จำนวนหนึ่งมาเชื่อมต่อกัน เพื่อให้กำลังไฟสูงขึ้น ตัวอย่างเช่น แบตเตอรี่ตะกั่วกรดที่ใช้ในรถยนต์ทั่วไป แบตเตอรี่ 12 โวลต์นั้นแท้จริงแล้วด้านในประกอบจากแบตเตอรี่ที่มีแรงดันไฟฟ้า 2 โวลต์เชื่อมต่อกันจำนวน 6 เซลล์ (2V x 6 = 12V)

การเชื่อมต่อแบตเตอรี่นั้นมี 2 ลักษณะ ดังต่อไปนี้

1. แบบอนุกรม

การต่อเพื่อเพิ่มแรงดันไฟฟ้า หรือ โวลต์ (V) โดยที่ความจุแบตเตอรี่ (Ah) ยังคงเท่าเดิม

จากภาพตัวอย่างข้างต้น หากนำแบตเตอรี่ลิเธียม 3.7V 3500mAh มาเรียงต่อกันลักษณะขั้วบวกชนขั้วลบ ต่อเนื่องกัน จำนวน 4 เซลล์ แรงดันที่ได้จากแบตชุดนี้จะเป็น 14.8V (3.7V x 4) โดยมีความจุของแบตเตอรี่เท่าเดิม คือ 3500mAh

2. แบบขนาน

การต่อเพื่อเพิ่มความจุ (Ah) ให้กับแบตเตอรี่ โดยแรงดันไฟฟ้า (V) ยังคงเดิม 

          จากภาพตัวอย่างข้างต้น หากนำแบตเตอรี่ลิเธียม 3.7V 3500mAh มาเรียงต่อกันลักษณะขั้วบวกชนขั้วบวก และขั้วลบชนกับขั้วลบ ต่อคร่อมกัน จำนวน 4 เซลล์ แบตเตอรี่ชุดนี้จะเพิ่มความจุเป็น 14000mAh (3500mAh x 4) โดยมีแรงดันไฟฟ้าคงเดิม คือ 3.7V

ข้อดีและข้อเสียของการเชื่อมต่อแบตเตอรี่แต่ละแบบ

การเชื่อมต่อแบบ อนุกรม (Series)

ข้อดี

• เพิ่มแรงดันไฟฟ้า (Voltage) ตามจำนวนแบตเตอรี่ที่เชื่อมต่อ

• เหมาะกับอุปกรณ์ที่ต้องการแรงดันไฟสูง เช่น ระบบสำรองไฟ หรือมอเตอร์ไฟฟ้า

• ใช้แบตเตอรี่น้อยลงในการสร้างแรงดันสูง

ข้อเสีย

• หากแบตเตอรี่ก้อนใดก้อนหนึ่งเสีย หรือแรงดันไม่เท่ากัน จะทำให้ทั้งระบบทำงานผิดปกติ

• ต้องมั่นใจว่าแบตเตอรี่ทุกก้อนมีคุณภาพใกล้เคียงกัน

• ความจุของระบบจะเท่ากับความจุของแบตเตอรี่ที่ต่ำที่สุดในชุด

การเชื่อมต่อแบบ ขนาน (Parallel)

ข้อดี

• เพิ่มความจุ (Ah) ทำให้อุปกรณ์ทำงานได้นานขึ้น

• เหมาะกับอุปกรณ์ที่ใช้แรงดันคงที่ แต่ต้องการพลังงานต่อเนื่อง

• ถ้าแบตเตอรี่บางก้อนเริ่มเสื่อม ระบบยังสามารถทำงานได้บางส่วน

ข้อเสีย

• แรงดันไฟฟ้าไม่เพิ่มขึ้น ยังคงเท่ากับแบตเตอรี่ก้อนเดียว

• ต้องใช้แบตเตอรี่ที่แรงดันเท่ากันจริง ๆ ไม่เช่นนั้นอาจทำให้เกิดกระแสย้อน

• ต้องระวังการกระจายกระแสระหว่างแบตเตอรี่ที่ไม่สมดุล

ข้อควรระวังในการเชื่อมต่อแบตเตอรี่

การเชื่อมต่อแบตเตอรี่ไม่ว่าจะเป็นแบบอนุกรมหรือแบบขนาน หากทำไม่ถูกต้องอาจก่อให้เกิดความเสียหายต่ออุปกรณ์ หรือเป็นอันตรายต่อผู้ใช้งานได้ จึงควรระมัดระวังในประเด็นต่อไปนี้:

1. แรงดันและความจุของแบตเตอรี่ต้องเท่ากัน ไม่ควรนำแบตเตอรี่ที่มีแรงดัน (V) หรือความจุ (Ah) ต่างกันมาเชื่อมต่อร่วมกัน เพราะจะทำให้แบตเตอรี่บางก้อนทำงานหนักเกินไป และเสื่อมสภาพเร็วขึ้น

2. ควรใช้แบตเตอรี่ที่มีอายุการใช้งานใกล้เคียงกัน การนำแบตเตอรี่ใหม่มารวมกับแบตเตอรี่เก่าจะทำให้ระบบไม่เสถียร และอาจลดประสิทธิภาพโดยรวมของชุดแบตเตอรี่

3. ขั้วแบตเตอรี่ต้องสะอาดและเชื่อมต่อแน่นหนา ขั้วแบตที่หลวม หรือสกปรก อาจทำให้เกิดการสปาร์คหรือกระแสไฟไม่คงที่ ส่งผลให้เกิดความร้อนสูงและเป็นอันตราย

4. เลือกสายไฟที่มีขนาดเหมาะสมกับกระแสไฟฟ้า การใช้สายไฟที่เล็กเกินไปอาจทำให้สายร้อนจัดหรือไหม้ได้ ควรเลือกสายที่รองรับกระแสของระบบได้อย่างปลอดภัย

5. ติดตั้งระบบป้องกันกระแสเกินหรือฟิวส์ เพื่อป้องกันอุบัติเหตุจากการลัดวงจร ควรมีฟิวส์หรือวงจรตัดไฟในระบบที่เชื่อมต่อแบตเตอรี่ทุกครั้ง

6. ไม่ควรชาร์จแบตเตอรี่หลายก้อนร่วมกัน หากไม่มีระบบควบคุมที่เหมาะสม โดยเฉพาะในระบบขนาน หากไม่มีวงจรจัดสมดุล (Balancer) อาจทำให้แบตบางก้อนชาร์จเกินหรือเสื่อมเร็ว

7. ควรใช้ Battery Management System (BMS) สำหรับระบบที่ซับซ้อน โดยเฉพาะกับแบตเตอรี่ลิเธียมหรือระบบที่ใช้แบตเตอรี่หลายก้อนต่อกัน เพื่อควบคุมแรงดัน กระแส และอุณหภูมิของแต่ละก้อน

#สปาร์คไฟไว้ใจสปาแบตเตอรี่ เรื่องแบตเตอรี่ให้เราดูแล

สอบถามหรือหาข้อมูลเพิ่มเติมคลิกเลย !!

https://www.facebook.com/spabattery
หรือ Line : @spabattery (คลิ๊กเพื่อ add line)